تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی، شامل تمام دستگاه‌ها و ابزارهایی است که در فرآیند و مراحل تولید دارو از آن استفاده می‌شود. لیست تجهیزات آزمایشگاه دارو، برای تولید، تست و آزمایش و بسته بندی و توزیع دارو، لازم است. در این مطلب از بلاگ الکتروفارمد، به معرفی برخی از تجهیزات آزمایشگاه دارو می‌پردازیم.
لیست تجهیزات آزمایشگاهی داروسازی
در صنعت داروسازی، استفاده از انواع تجهیزات آزمایشگاه داروسازی مناسب و دقیق برای تضمین کیفیت، ایمنی و اثربخشی داروها بسیار حیاتی است. در آزمایشگاه‌های داروسازی، محققان و کارشناسان با استفاده از این تجهیزات، فرمولاسیون‌های جدید ایجاد کرده، مواد اولیه و محصولات نهایی را تست می‌کنند و برای کنترل کیفیت و رعایت استانداردهای موجود در صنعت دارویی از آن‌ها بهره‌برداری می‌کنند.
لیست تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی عبارت‌اند از:
دستگاه تست انحلال قرص الکتروفارمد
تقسیم بندی انواع تجهیزات آزمایشگاه داروسازی
به طور کلی، تجهیزات آزمایشگاهی داروسازی را می‌توان به چند دسته‌ی اصلی تقسیم کرد:
1- تجهیزات تحلیلی
تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی آن هم از نوع تحلیلی، از اهمیت بسیاری برخوردارند. این تجهیزات از طریق اندازه‌گیری‌های دقیق و مشخصات فیزیکوشیمیایی داروها، به شرکت‌های داروسازی کمک می‌کنند تا محصولات با کیفیت و بهداشتی را با دقت بیشتری تولید کنند. این دسته از تجهیزات برای شناسایی و تعیین مقادیر مواد موجود در نمونه‌های مختلف استفاده می‌شوند. مهم‌ترین انواع تجهیزات آزمایشگاه داروسازی تحلیلی عبارت‌اند از:
- کروماتوگرافی‌ها (HPLC، GC)
- طیف‌سنج‌ها (UV-Vis، IR، NMR)
- جذب‌سنج‌های اتمی
- ماس‌سنج‌ها
دستگاه HPLC یکی از مهم‌ترین تجهیزات تحلیلی آزمایشگاهی داروسازی است که برای تعیین خلوص داروها و شناسایی آلاینده‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد. همچنین، دستگاه GC نیز برای تحلیل آلاینده‌های گازی در داروها و محصولات پزشکی به کار می‌رود.
دستگاه UV-Vis جهت تعیین غلظت دقیق مواد موجود در داروها و تعیین طیف جذبی آن‌ها به کار می‌رود و دستگاه FTIR جهت شناسایی و تعیین ساختار مولکولی داروها استفاده می‌شود.
علاوه بر این، دستگاه های Dissolution جهت ارزیابی سرعت حل شدن داروها و دستگاه های Karl Fischer جهت تعیین میزان آب موجود در داروها به کار می‌روند.
همچنین، دستگاه‌های DSC و TGA برای بررسی ویژگی‌های گرمایی مواد مورد استفاده قرار می‌گیرند. در نهایت، دستگاه‌های LC-MS و GC-MS برای تعیین ساختار مولکولی دقیق داروها و شناسایی ترکیبات موجود در آن‌ها به کار می‌روند.
2- تجهیزات فیزیکی و مکانیکی
تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی (فیزیکی و مکانیکی) از اهمیت بسیاری برخوردارند. این تجهیزات از طریق اندازه‌گیری‌های دقیق و مشخصات فیزیکی و مکانیکی داروها، به شرکت‌های داروسازی کمک می‌کنند تا محصولات با کیفیت و بهداشتی را با دقت بیشتری تولید کنند.
یکی از اصلی ترین تجهیزات مکانیکی در بین تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی، دستگاه Tablet Press یا قرص‌زنی است که جهت تولید و فشرده‌سازی قرص‌های دارویی به کار می‌رود. این دستگاه با قابلیت تولید قرص‌های با اندازه و شکل مختلف، برای شرکت‌های داروسازی بسیار حیاتی است.
دستگاه های Hardness Tester و Friability Tester نیز جهت اندازه‌گیری سختی و مقاومت قرص‌های دارویی به کار می‌روند. همچنین، دستگاه های Disintegration Tester و Dissolution Tester جهت ارزیابی سرعت حل شدن و تجزیه قرص‌های دارویی استفاده می‌شوند.
علاوه بر این، دستگاه‌های Powder Mixer و Granulator جهت تهیه مواد اولیه برای تولید قرص‌های دارویی به کار می‌روند. همچنین، دستگاه های Capsule Filling و Blister Packing جهت پر کردن کپسول‌های دارویی و بسته بندی قرص‌های دارویی به کار می‌روند.
دستگاه های تست جذب‌پذیری و تست نفوذپذیری نیز جهت ارزیابی کیفیت و قابلیت جذب داروها از طریق پوست به کار می‌روند. در نهایت، دستگاه های تست خوراکی جهت ارزیابی عملکرد داروها در دستگاه گوارش و تاثیرات آن‌ها در بدن به کار می‌روند.
3- تجهیزات میکروبی و استریلیته
تجهیزات میکروبی و استریلیته آزمایشگاهی داروسازی هم اهمیت بسیاری دارند. تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی در این دسته، با هدف کنترل و مدیریت بهداشتی و کیفیتی، خریداری می‌شوند تا شرکت‌های داروسازی محصولاتی با کیفیت و بهداشتی بالا تولید کنند.
یکی از اصلی ترین تجهیزات میکروبی، دستگاه Autoclave یا اتوکلاو است که جهت استریل کردن و از بین بردن میکروارگانیسم‌های مختلف در وسایل و محیط‌های آزمایشگاهی به کار می‌رود. این دستگاه با استفاده از بخار و فشار، قادر به کشتن انواع باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها است.
دستگاه های Laminar Flow و Biological Safety Cabinet جهت ایجاد محیطی استریل و پاک در زمان انجام آزمایشات با باکتری‌ها و سلول‌های زیستی به کار می‌روند. همچنین، دستگاه های CO2 Incubator و Shaker جهت رشد و تکثیر سلول‌های زیستی و باکتری‌ها در محیطی مناسب استفاده می‌شوند.
علاوه بر این، دستگاه‌های PCR و Real-time PCR جهت تشخیص و شناسایی دقیق باکتری‌ها و ویروس‌ها به کار می‌روند. همچنین، دستگاه های نوری مثل تجهیزات اپی فلورسنت، میکروسکوپ الکترونی و سیستم های تصویربرداری مثل Gel Documentation جهت شناسایی دقیق میکروارگانیسم‌ها و ارزیابی اثر داروها بر آن‌ها به کار می‌روند.
دستگاه های تست استریلیته و تست آندوتوکسین نیز جهت ارزیابی کیفیت استریل بودن محصولات به کار می‌روند. در نهایت، دستگاه‌های تهویه هوا و فیلتر برای کنترل کیفیت هوای داخل آزمایشگاه و جلوگیری از آلودگی محیط کار به کار می‌رود.
دستگاه تست جریان پذیری پودر الکتروفارمد
4- تجهیزات بسته‌بندی
تجهیزات بسته‌بندی آزمایشگاه داروسازی از اهمیت بسیاری برخوردارند. انواع تجهیزات آزمایشگاه داروسازی با کنترل و مدیریت بهداشتی و کیفیتی، کمک می‌کنند تا شرکت‌های داروسازی محصولاتی با کیفیت و بهداشتی بالا تولید کنند.
یکی از اصلی ترین تجهیزات بسته‌بندی، دستگاه Blister Pack یا بسته‌بندی در قالب‌های بلیستری است که جهت بسته‌بندی قرص‌ها و کپسول‌های دارویی به کار می‌رود. این دستگاه با قابلیت تولید بسته‌بندی‌های دارویی با شکل و اندازه‌های مختلف، برای شرکت‌های داروسازی بسیار حیاتی است.
دستگاه‌های Blister Sealer و Heat Sealer نیز جهت بسته‌بندی محصولات دارویی به کار می‌روند. همچنین، دستگاه های تزریقی و بطری‌بندی جهت بسته‌بندی داروهای مایع به کار می‌روند.
علاوه بر این، دستگاه‌های تست خمیری و تست تراوایی نیز جهت ارزیابی کیفیت بسته‌بندی قرص‌ها و کپسول‌های دارویی به کار می‌روند. همچنین، دستگاه های تست اشعه گاما جهت بسته‌بندی محصولات دارویی با کیفیت و استاندارد به کار می‌روند.
دستگاه های تست سطح مقاومت و تست تأثیر محیط در بسته‌بندی نیز جهت ارزیابی و مطالعه روی سطح بسته‌بندی به کار می‌روند. در نهایت، دستگاه‌های تست فشار و تست ارتجاع جهت ارزیابی عملکرد بسته‌بندی در شرایط حمل و نقل به کار می‌روند.
5- تجهیزات ایمنی و محیط زیست
لیست تجهیزات ایمنی و محیط زیست در آزمایشگاه‌های داروسازی، برای حفظ سلامتی کارکنان و کاهش اثرات منفی بر محیط زیست به کار می‌رود. این تجهیزات می‌توانند به اندازه‌ای کنترل کیفیت و خطرات ناشی از مواد شیمیایی و زیستی را تسهیل کنند.
یکی از اصلی ترین تجهیزات مربوط به ایمنی، دستگاه‌های Safety Cabinet یا کابینت‌های ایمنی است که جهت ایجاد محیطی ایمن برای کارکنان آزمایشگاه و پیشگیری از انتشار مواد خطرناک به کار می‌روند. این دستگاه‌ها با قابلیت جریان هوای تمیز و ضدعفونی، به محافظت از کارکنان در برابر مواد خطرناک کمک می‌کنند.
دستگاه های تهویه هوا و فیلتراسیون نیز جهت حفظ کیفیت هوا در محیط آزمایشگاه به کار می‌روند. همچنین، دستگاه های تصفیه آب و تصفیه پساب جهت مدیریت منابع آب و پساب در آزمایشگاه به کار می‌روند. بنابراین خرید تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی در دسته ایمنی و محیط زیست، می‌تواند سلامت کارکنان آزمایشگاه‌های داروسازی و خط تولید داروسازی صنعتی را تضمین کند.
علاوه بر این، دستگاه‌های تست سطح صدا و تست نور، جهت ارزیابی تأثیرات زیست محیطی از طریق نور و صدا به کار می‌روند. همچنین، دستگاه‌های تست گازهای آلوده و تست خلوص هوا جهت ارزیابی کیفیت هوای آزمایشگاه و جلوگیری از آلودگی محیط زیست به کار می‌روند.
دستگاه های تست سمیت و تست بیولوژیکی نیز جهت ارزیابی ایمنی و عدم تأثیر مضر مواد شیمیایی و دارویی بر انسان و محیط زیست به کار می‌روند.
بیشتر بخوانید: احراز کیفیت و معتبرسازی تجهیزات آزمایشگاهی در داروسازی چگونه است؟ سخن آخر
آزمایشگاه داروسازی به عنوان مرکز تحقیق و توسعه دارو، نیازمند تجهیزات مناسبی است. تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی، برای تحقیق، طراحی، تولید و کنترل کیفیت داروها استفاده می‌شوند. در این مقاله، انواع تجهیزات آزمایشگاه داروسازی و نکات مهمی که در انتخاب، نگهداری و تعمیرات آن‌ها باید رعایت شود، بررسی شد.
شما می‌توانید برای خرید انواع
تجهیزات آزمایشگاه داروسازی و دیدن تجهیزات و دستگاه های کنترل کیفی در آزمایشگاه های دارو و داروسازی برای انجام تست های فیزیکی قرص الکتروفارمد، به دیگر صفحات سایت، مراجعه کنید. الکتروفارمد، تولید کننده تجهیزات آزمایشگاه دارو و
داروسازی صنعتی است و می‌تواند تمام دستگاه‌ها و لوازم جانبی مورد نیاز برای انجام آزمایش‌های تست فیزیکی قرص را در اختیار شما بگذارد. شما می‌توانید برای دریافت مشاوره و راهنمایی‌های بیشتر، با شماره تلفن 02166828452 و تلفن همراه 09109694882 تماس بگیرید.
