تاریخچه داروسازی در جهان به قرن نوزدهم میلادی برمی‌گردد. داروخانه‌هایی که از قرون وسطی بر اساس دانش عامیانه داروها را ارائه می‌کردند. این داروها دارای منشا سنتی بودند. انقلاب علمی که در قرن هفدهم اتفاق افتاد و اساس هرچیزی را بر دانش و عقل بنا نهاد و همچنین انقلاب صنعتی تولید کالا در قرن هجدهم باعث به وجود آمدن مفهومی برای سلامتی انسان ها شدند.
در این مطلب درباره تاریخچه داروسازی در جهان و ایران مطالب جذابی بیان می شود. چنانچه به این شاخه از علم داروسازی صنعتی علاقه دارید پیشنهاد ما به شما همراهی ما در ادامه مطلب است.
تاریخچه داروسازی در جهان
تاریخچه داروسازی در جهان
تاریخچه داروسازی در جهان به تأسیس اولین شرکت دارویی در آلمان مرتبط است. مرک اولین شرکت دارویی بود که در سال ۱۶۶۸ میلادی در آلمان به‌عنوان داروخانه تأسیس شد. در سال ۱۸۲۷ هاینریش امانوئل مرک شروع به تولید آلکانوئیدها و فروش آن‌ها کرد. همین امر حرکت به سمت یک دغدغه علمی و صنعتی را به وجود آورد.
در اواسط قرن نوزدهم و سال ۱۸۴۲ اولین داروی جهان به ثبت رسید. در لندن در سال ۱۶۱۷ انجمن داروسازان تأسیس شد. در این کشور پادشاه جیمز یکم دستور داد که داروخانه‌ها از خواروبارفروشی‌ها جدا شود. در سال ۱۸۴۱ انجمن داروسازی بریتانیا تشکیل شد. این انجمن بر آموزش‌وپرورش داروسازان نظارت می‌کرد تا پایه و اساس علمی این حرفه را تضمین کند.
در سال ۱۸۶۵ پزشک و جراح بریتانیایی به نام لیستر استفاده از ضدعفونی‌کننده‌ها را در انگلستان شروع کرد. این فرد فنل را به‌عنوان یک ضدعفونی‌کننده معرفی کرد. در اوایل قرن نوزدهم واکسن آبله برای پیشگیری از بیماری‌های واگیردار کشنده معرفی شد. در سال ۱۸۸۵ واکسن هاری نیز توسط پاستور عرضه شد.
از این زمان تاکنون روند واکسیناسیون در جهان در حال اجرا است. این تاریخچه داروسازی مربوط به واکسن توانست جان مردم را در برابر بیماری‌های واگیر و کشنده محافظت کند.
بیشتر بخوانید: از کشف تا توسعه داروهای جدید با هوش مصنوعی معرفی بنیان‌گذاران داروسازی آمریکا
فایزر در سال ۱۸۴۹ میلادی در آمریکا توسط 2 مهاجر آلمانی به‌عنوان یک شرکت تجاری مواد شیمیایی تأسیس شد. در طول جنگ‌های داخلی آمریکا و نیاز به مسکن و ضدعفونی‌کننده‌ها این شرکت به‌سرعت گسترش پیدا کرد. در همین ایام یک فرمانده سواره‌نظام جوان به نام الی لیلی در ارتش خدمت می‌کرد. این فرد یک شیمی‌دان داروسازی بود و در قرن نوزدهم و در سال ۱۸۷۶ یک تجارت داروسازی ایجاد کرد.
این فرد اولین کسی بود که در این صنعت بر تحقیق و توسعه و تولید تمرکز کرد. از افراد سرشناس در این حوزه می‌توان ادوارد رابینسون اسکوئیب را نام برد. این فرد که یک نظامی بود و به‌عنوان پزشک در نیروی دریایی درحال‌خدمت در سال‌های ۱۸۴۶-۱۸۴۸ بود. این فرد داروهایی که باکیفیت پایین به او عرضه می‌شد را به‌هیچ‌عنوان استفاده نمی‌کرد و به نشانه اعتراض آن‌ها را به دریا پرتاب می‌کرد.
در نهایت این پزشک نیروی دریایی در سال ۱۸۵۸ آزمایشگاهی را تأسیس کرد. پس از آمریکا سوئیس در نیمه دوم قرن نوزدهم صنعت داروسازی خانگی را توسعه داد. تولیدکنندگان سوئیسی که تا قبل از این ماجرا در مراکز تجارت منسوجات و رنگ‌ها بودند، دریافتند که مواد رنگ‌زای آن‌ها دارای خاصیت ضدعفونی و دیگر خواص است.
اما به دلیل اینکه در این کشور قانون حق ثبت اختراع کامل نبود این کشور در رایشتاگ آلمان به دزدان دریایی متهم شدند.
تاریخچه داروسازی آسپرین در سال ۱۹۹۰
در تاریخچه داروسازی بایر در سال ۱۸۶۳ در ووپرتال به‌عنوان یک سازنده رنگ تأسیس شد. این دارو بعدها وارد صنعت دارویی شد و آسپرین را در اواخر قرن بیستم تجاری کرد. ماهیت غیرقانونی تجارت دارو در این دوره تضمین کرد که بین صنایع «داروسازی» و «شیمیایی» به‌مراتب کمتر از آنچه امروز داریم، مرزبندی وجود دارد.
این شرکت‌ها به همان اندازه بر روی روغن کبد ماهی، خمیردندان، اسیدسیتریک برای نوشابه‌ها و ژل مو تمرکز کردند تا داروهای تجویزی، و همچنین به فروش محصولاتی مانند هروئین در بازار بدون نسخه پرداختند. این صنعت که درحال‌توسعه بود تحت‌تأثیر رقابت‌ها و درگیری‌های ملی قرار گرفت.
بایر در طول جنگ جهانی اول آسپرین و دارایی‌هایش در آمریکا را توقیف کرد. در این زمان شرکت مرک مجبور شد از مادر آلمانی خود جدا شود.
داروسازی در سال‌های بین جنگ
دوره بین سال‌های ۱۹۱۸ و ۱۹۳۹ صنعت داروسازی به صورتی که امروزه وجود دارد تبدیل شد. در این سال‌ها بود که داروی انسولین توسط فردریک بانتینگ و همکارانش و کمک و خالص‌سازی توسط الی لیلی به‌صورت یک داروی صنعتی تولید و توزیع شد.
دومین اکتشاف و ساخت دارو مربوط به پنی‌سیلین است که در سال ۱۹۲۸ توسط فلمینگ و آزمایش‌ها بیشتر هاوارد فلوری و ارنست چین انجام شد. همکاری شرکت‌های فایزر و مرک و اسکوئیب منجر به تولید انبوه این دارو در خلال جنگ جهانی دوم شد. از مزایای این جنگ تلاش برای تحقیقات بر روی داروهای مختلف مانند مسکن‌ها و داروی ضد تیفوس بود.
داروسازی جهان پس از دوران جنگ
در تاریخچه داروسازی، دوران پس از جنگ جهانی دوم دارای اهمیت زیادی است. در این دوران سیستم‌های مراقبت‌های بهداشتی اجتماعی مانند خدمات بهداشت ملی بریتانیا مانند NHS به اروپا شکلی ساختارمندتر به صنعت تجویز دارو و بازپرداخت آن ایجاد کرد.
در این دوران تضادهای فراوانی در مورد سود ناشی از فروش داروها و اقلام بهداشتی به وجود آمد. جورج مرک در سال ۱۹۵۰ مستقیماً به این سؤال پرداخت و اعلام کرد: "ما سعی می‌کنیم هرگز فراموش نکنیم که دارو برای مردم است. این برای سود نیست. سود به دنبال آن است. "
بیشتر بخوانید: کاربرد ربات ها در صنعت داروسازی 
تاریخچه داروسازی در ایران
تاریخچه داروسازی در ایران
تاریخچه داروسازی در ایران به قرن‌ها قبل برمی‌گردد. داروسازی در ایران تلفیقی از باورهای پزشکی - دارویی بابلی‌ها، آشوری‌ها، ساکنان دشت‌های بین‌النهرین و همچنین یونانی‌ها، هندی‌ها، مصری‌ها و ایرانیان باستان است. ابن‌سینا که پدر پزشکی مدرن اولیه و زکریای رازی که کاشف الکل دارویی است هر دو اهل ایران بودند.
از جمله مشهورترین مترجمان و مؤلفان زمان قدیم در پزشکی می‌توان به حنین بن اسحاق و فرزندش اسحاق بن حنین، قسطا بن لوقا، ابو زکریا یحیی بن ماسویه و بختیشوع بن جرجیس که پیش از رفتن به بغداد از پزشکان جندی‌شاپور بود اشاره کرد.
در دوران قاجار ایران از نظر بهداشتی وارد دوران بسیار دردناکی شده بود. بیماری‌هایی مانند تب‌نوبه، طاعون و وبا باعث شد تا در دوران ناصرالدین‌شاه و با تلاش‌های امیرکبیر مدرسه دارالفنون برای آموزش و تربیت متخصصان در ایران دایر شود. در روزنامه آن دوران آمده است که "برای اینکه شاگردان طبابت را خوب بیاموزند، همه‌روزه مریض‌ها در دارالفنون آمده، امتحان نموده و نسخه سنجیده نوشته و معلم دواساز فکتی، دوا می‌دهد".
امروزه صنعت داروسازی داخلی ایران یکی از توسعه‌یافته‌ترین صنعت‌های خاورمیانه به شمار می‌رود. این در حالی است که در ابتدا افرادی که در این زمینه کار می‌کردند فقط داروهای بدون نسخه و عمومی را تولید می‌کردند. پس از این دوران ایران به سمت تولید داروهای پیشرفته و پیچیده‌تر در زمینه سرطان و دیابت و... حرکت کرد.
بیشتر بخوانید: آشنایی با تجهیزات و دستگاه های آزمایشگاه دارو و داروسازی تأسیس داروخانه در ایران
در تاریخچه داروسازی در ایران اولین داروخانه مربوط به شورین و در دوره ناصری است. در دوران قاجار مردم از طب و داروسازی اروپایی به‌شدت خودداری می‌کردند. در همین ایام ناصرالدین‌شاه به محمد بن عبد الصبور تبریزی دستور داد تا کتابی بنویسد که در آن بیان شود که طب و داروسازی اروپا به‌اندازه طب و داروسازی ایرانی قابل‌اعتماد است.
داروخانه بعدی که در ایران تأسیس شد در لاله‌زار و توسط مولیون انجام گرفت. داروخانه‌های دیگر عبارت‌اند از:
- داروخانه روسی در خیابان استانبول
- داروخانه آلمانی در خيابان مخبرالدوله
- داروخانه نظامی در خيابان چراغ‌برق
- داروخانه جاويد در چهارراه حسن‌آباد
- داروخانه شفا در خيابان ناصريه
- داروخانه آقا رضا در بازار عباس‌آباد
- داروخانه مهدی خان در چهارراه مولوی
- داروخانه ماشااللّه خان در محلۀ اسماعيل بزاز
در این سال‌ها به دلیل نبود هیچ قانونی هر فردی می‌توانست پس از آموزش‌دیدن در نزد یکی از استادان خارجی شروع به کار نماید. در سال ۱۲۹۸ هجری شمسی وزارت معاف نظام‌نامه دوافروشی وضع کرد و طبق این نظام‌نامه هر فردی که دارای داروخانه است باید مدرک داروسازی داشته باشد.
سخن نهایی
در این مطلب از بلاگ
الکتروفارمد به بررسی تاریخچه داروسازی در جهان و ایران پرداختیم. اگرچه مطالب بسیار زیادی در این مورد وجود دارد؛ اما ما سعی کردیم تا چکیده‌ای از مطالب را برای آگاهی شما در این صنعت و
انواع تست های فیزیکی قرص گردآوری کنیم. صنعت داروسازی طبق شواهد و قراین بسیاری برای اولین‌بار از ایران شروع شد و سپس گسترش یافت. درمان بیماران از آریایی‌ها شروع می‌شود و این دانش را مردم توسعه می‌دهند.
