داروها رایج‌ترین شیوه‌های درمان و تسکین علائم بیماری‌ها در سراسر جهان هستند. درصورتی‌که این ترکیبات اعجازانگیز به‌درستی و مطابق با دستور پزشک مورد استفاده قرار بگیرند می‌توانند منجر به بهبود چشمگیری در وضعیت بیماران شوند. بااین‌حال گاهی اوقات به دلایل مختلف از قبیل سهل‌انگاری در مصرف دارو حوادثی رخ می‌دهد که پای بیماران را به اورژانس بیمارستان‌ها باز می‌کند. اینجا است که بحثی به نام ایمنی دارویی مطرح می‌شود. برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه تا انتها با الکتروفارمد همراه باشید.
مفهوم ایمنی دارویی چیست؟
ایمنی دارویی به معنای ممانعت از آسیب‌های تصادفی و احتمالی در طول مصرف دارو است. باتوجه‌به اینکه داروهای گوناگون به میزان فراوانی در درمان بیماری‌های مختلف استفاده می‌شوند این مسئله مستلزم توجهات ویژه به‌منظور حفظ سلامت بیماران به‌خصوص سالمندان است.
با بالارفتن سن میزان مصرف داروهای گوناگون افزایش می‌یابد؛ بنابراین احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از تداخلات دارویی هم به نوبه‌ی خود زیاد می‌شود. به‌علاوه بالا رفتن سن منجر به کاهش حجم عضله و افزایش چربی می‌شود که به‌صورت مستقیم بر عملکرد داروها اثرگذار است. در قسمت بعد به بررسی 4 دستورالعمل مهم می‌پردازیم که می‌توانند خطرات ناشی از مصرف دارو را به حداقل برسانند.
بیشتر بخوانید: معرفی کتاب فارماکوپه ایران 
ایمنی دارویی چیست؟
دستورالعمل‌های دارویی جهانی
رعایت دستورالعمل‌های دارویی جهانی می‌تواند ایمنی دارویی را بیشتر کند:
دارو را مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید
رعایت نکات زیر در زمان مصرف دارو ضروری است:
- یکی از نکات مهم ایمنی دارویی مصرف این ترکیبات مطابق با تجویز پزشک در مدت‌زمان تعیین شده است. در صورت بروز عوارض جانبی مختلف، مصرف دارو را به‌صورت ناگهانی ترک نکنید و مشکلات را با پزشک خود در میان بگذارید.
- به‌هیچ‌عنوان داروهای اشخاص دیگر را به‌صورت سرخود مصرف نکنید؛ چرا که می‌تواند اثرات جبران‌ناپذیری را به دنبال داشته باشد و منجر به بروز واکنش‌های آلرژیک در بدن شما شود.
- در صورت احساس بهبودی مصرف دارو را به‌صورت ناگهانی و خودسرانه قطع نکنید و دوره‌ی درمان خود را کامل کنید. توجه به این نکته به‌خصوص در مورد آنتی‌بیوتیک‌ها از اهمیت بالایی برخوردار است چرا که اثربخشی آن‌ها بعد از اتمام دوره‌ی درمان مشخص می‌شود.
- در مبحث ایمنی دارویی مصرف دارو بدون توجه به دستور پزشک می‌تواند منجر به حادتر شدن وضعیت بیمار، راه‌یافتن به بیمارستان و حتی مرگ شود.
داروها را در وضعیت مناسبی نگهداری کرده و به تاریخ انقضای آن‌ها دقت کنید
یکی از قسمت‌های مهم در زمینه‌ی ایمنی دارویی، نگهداری آن‌ها در شرایط مناسب است. ترکیباتی که در شرایط نامناسب قرار دارند ممکن است اثر موردنظر را ایجاد نکرده یا اینکه باعث آسیب به بیماران شوند.
برای نگهداری ترکیبات دارویی در بهترین شرایط ممکن توصیه می‌شود که همواره بروشور آن‌ها را مطالعه کنید. بعضی از داروها باید در یخچال یا در محیط‌های خشک و خنک مثل قفسه، کابینت آشپزخانه و... نگهداری شوند.
همواره داروهای خود را از دسترس کودکان خارج کنید، چرا که بچه‌ها به دلیل کنجکاوی و بی‌اطلاعی تصور می‌کنند که این ترکیبات شکلات و مواردی ازاین‌دست هستند؛ بنابراین آن‌ها را مصرف کرده و دچار مسمومیت دارویی می‌شوند.
از دیگر مسائل مهم ایمنی دارویی توجه به تاریخ انقضای این ترکیبات است. همه‌ی ما در قفسه‌های خود داروهایی را داریم که متعلق به چند سال گذشته هستند و مصرف آن‌ها می‌تواند اثرات جانبی متعددی را به دنبال داشته باشد که در افراد با بیماری‌های خطرناک بیشتر است.
بیشتر بخوانید: کالیبراسیون تجهیزات آزمایشگاهی چه اهمیتی دارد؟ 
تداخلات دارویی و اثرات جانبی دارو
در مورد تداخلات دارویی و اثرات جانبی داروها اطلاعات کافی کسب کنید
تداخل زمانی رخ می‌دهد که:
- وضعیت پزشکی خاص منجر به مضر شدن داروی مشخصی می‌شود.
- یک داروی گیاهی (ساخت قرص گیاهی) یا تولید مکمل دارویی بر عملکرد داروی دیگر اثر می‌گذارد.
- نوعی غذا، الکل یا نوشیدنی غیرالکلی با داروی مصرفی واکنش نشان می‌دهد.
در چنین شرایطی برای ایمنی دارویی چه‌کاری می‌توان انجام داد؟ پیش از هر چیز باید در مورد تداخلات و عوارض جانبی داروهای خود اطلاعات کافی به دست آورید. برای انجام این کار می‌توان بروشور داروها را به‌دقت مطالعه کرده و از مصرف هم‌زمان چند دارو با یکدیگر خودداری کرد.
برای مثال نیتروگلیسیرین که برای درمان آنژین (درد قفسه سینه) تجویز می‌شود، نباید با داروهای مرتبط با اختلالات نعوظ از قبیل ویاگرا و سیالیس مصرف شود چرا که می‌تواند اختلالات بسیار جدی ایجاد کند. به‌علاوه مصرف بعضی از ترکیبات دارویی با الکل هم می‌تواند منجر به بروز مشکلات حافظه، خواب‌آلودگی و زمین‌خوردن شود.
فهرستی از داروهای خود تهیه کنید
برای رسیدن به ایمنی دارویی می‌توان فهرستی از داروها را همراه خود نگه داشت. در این فهرست داروهای جدید را ثبت کرده و هرگونه تغییر صورت‌گرفته را یادداشت کنید. سایر موارد مندرج در این فهرست شامل موارد زیر است:
- نام تجاری دارو
- داروهای بدون نسخه، ترکیبات گیاهی و مکمل‌های مختلف
- علت مصرف داروها
- دز مصرفی
- دفعات مصرف دارو
- شماره‌تلفن داروخانه‌ای که نسخه‌های خود را از آن خریداری می‌کنید
با انجام این کار و ارائه‌ی فهرست به مراقبان درمانی می‌توانید اطلاعات لازم را در مورد تداخلات دارویی و عوارض جانبی احتمالی هر یک از این ترکیبات به دست آورید. در حالت ایده‌آل باید در هر ویزیت در مورد انواع داروهای مصرفی با پزشک خود صحبت کرده و مناسب یا ضروری بودن مصرف آن‌ها را مشخص کنید.
بیشتر بخوانید: استانداردهای ایزو مرتبط با پزشکی و داروسازی سخن آخر
داروها ترکیبات شگفت‌انگیزی هستند که به ما کمک می‌کنند تا عمر طولانی داشته باشیم، اما گاهی اوقات بی‌توجهی به موارد گوناگون می‌تواند منجر به بروز خطراتی از جانب آن‌ها شود؛ بنابراین لازم است تمامی مراقبان درمان و بیماران به مبحث ایمنی دارویی توجه کنند تا خطاهای احتمالی به حداقل برسد. مخاطبان عزیز می‌توانند برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه پرسش‌های خود را با کارشناسان الکتروفارمد در میان بگذارند.
الکتروفارمد، طراح و تولید کننده تجهیزات آزمایشگاه
داروسازی صنعتی است که می‌تواند کار شما را برای انجام
تست‌های فیزیکی قرص قبل از انتشار و توزیع قرص های دارویی به بازار، راحت کند. شما می‌توانید
دستگاه تست انحلال قرص،
دستگاه تست زمان باز شدن قرص،
دستگاه تست فرسایش قرص،
دستگاه تست سختی قرص،
دستگاه تست چگالی پودر و
دستگاه تست جریان پذیری پودر را از الکتروفارمد خریداری کنید. تمامی دستگاه‌ها، 1 سال گارانتی و 10 سال خدمات پس از فروش دارند.
